Επιχειρησιακό Σχέδιο ΕΛΤΑ: πανάκεια ή εφιάλτης

Ούτε το ένα, ούτε το άλλο. . .

του Γιάννη Βερίγου 
Την τελευταία 15ετία μπήκε στο εργασιακό μας περιβάλλον ένας ξενόφερτος όρος «Business Plan» και επί το Ελληνικότερο «Επιχειρησιακό Σχέδιο».
Τι είναι το «Επιχειρησιακό Σχέδιο» μιας ....

επιχείρησης;

Μια επιχείρηση για να μπορέσει  να λειτουργήσει και να επιβιώσει σε ένα  ανταγωνιστικό περιβάλλον πρέπει να λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού - προγραμματισμού. Η κωδικοποίηση και η αποτύπωση αυτού του σχεδιασμού στο χαρτί αποτελεί ουσιαστικά το επιχειρησιακό σχέδιο της.
Το επιχειρησιακό σχέδιο αποτελεί ένα είδος περίληψης όλων εκείνων των κινήσεων, των ενεργειών και των δραστηριοτήτων που σκοπεύει να κάνει η διοίκηση μιας επιχείρησης, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους εξωγενείς και εσωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία και τη βιωσιμότητα της, προκειμένου να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. 

Ένα επιχειρησιακό σχέδιο καλείται να απαντήσει σε τέσσερα ουσιαστικά ερωτήματα: 

1. Σε τι κατάσταση βρίσκεται η επιχείρηση τη συγκεκριμένη στιγμή.

2. Τι θέλει να κάνει από αυτή τη στιγμή και μετά και που θέλει να φτάσει.

3. Πως θα καταφέρει να φτάσει εκεί που θέλει.

4. Να προβλέπει εναλλακτικές λύσεις στη περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά στην εφαρμογή του σχεδίου.

Μπορεί να απορήσει κάποιος και να πει, καλά πριν μάθουμε για τον όρο  «Business Plan» πως λειτουργούσαν οι επιχειρήσεις;

Η απάντηση είναι απλή: Από την εποχή που ακόμη δεν είχε ανακαλυφθεί το χρήμα και οι ανταλλαγές των προϊόντων γινόταν σε είδος, οι άνθρωποι είχαν το «επιχειρησιακό σχέδιο» τους, έκαναν με λίγα λόγια «το κουμάντο» τους για το πώς θα διαχειριστούν τα αγαθά που ο καθένας παρήγαγε, μέχρι να τα ανταλλάξει με κάποιον άλλον.
Δεν αποτελεί λοιπόν την ανακαλυψη της πυρίτιδας η δημιουργία ενός επιχειρησιακού σχεδίου μιας επιχείρησης. 

Όμως διαπιστώνουμε πως, η σύγχρονη εποχή έφερε πολλούς τέτοιους  νέους όρους στη ζωή μας. 
Παλιά δεδομένα και πρακτικές δηλαδή, σε νέα συσκευασία για να πουληθούν καλύτερα.

Να σας θυμίσω μερικούς, «παγκοσμιοποίηση», «ελεύθερη αγορά», «ανταγωνιστικότητα», «απασχολήσιμοι», «Business Plan»  κλπ, που κάποιοι πολιτικοί, οικονομολόγοι κλπ θέλησαν να μας τους παρουσιάσουν σαν λύσεις (τρομάρα μας!!!) στα προβλήματα της εποχής μας.  

Έτσι λοιπόν σήμερα κάποιοι πιστεύουν, ή τους εξυπηρετεί να πιστεύουν στην άποψη, πως ένα «επιχειρησιακό σχέδιο» αποτελεί πανάκεια και είναι από μόνο του η λύση του προβλήματος. Πιθανόν βέβαια τέτοιες απόψεις να βολεύουν αφάνταστα  τις εταιρίες συμβούλων που αναλαμβάνουν την εκπόνηση ενός επιχειρησιακού σχεδίου (γιατί κάποιοι ούτε λίγο, ουτε πολύ τους φαντάζονται ως σύγχρονους Μεσσίες;;;), ενώ η πραγματικότητα βέβαια είναι τελείως διαφορετική.

Το «επιχειρησιακό σχέδιο» αποτελεί ένα καλό εργαλείο, τη λύση όμως δίνουν η πρακτική, η πρωτοβουλία, η ενέργεια, η εφαρμογή των προτάσεων που αυτό περιλαμβάνει και εν τέλει η διαμόρφωση ιδανικών εξωτερικών και εσωτερικών συνθηκών, καθώς και φιλικού περιβάλλοντος στο οποίο να δραστηριοποιείται η επιχείρηση.

Κι αν πριν από 15 χρόνια η εφαρμογή του πρώτου επιχειρησιακού σχεδίου που σχεδιάστηκε για τα ΕΛΤΑ, έφερε θετικά αποτελέσματα, σήμερα οι προβλέψεις δεν είναι αισιόδοξες και τους περισσότερους λόγους μπορείτε να τους φανταστείτε.

Θα αναφέρω κάποιους που θεωρώ καθοριστικούς σε σύγκριση με το 1998: 

Εξωτερικό περιβάλλον: Η οικονομική κρίση και οι συνέπειες της στο τζίρο μας, καθώς και η δραστηριοποίηση μας πλέον σε απελευθερωμένη ταχυδρομική αγορά. 

Πολιτική βούληση: Τότε Δημόσιο Ταχυδρομείο, σήμερα έχει αποφασιστεί η πώληση του ΕΛΤΑ και προσωπικά πιστεύω πως έχει αποφασιστεί και υλοποιείται σχέδιο απαξίωσης του Οργανισμού, προκειμένου αυτός να γίνει ελκυστικότερος στους υποψήφιους επενδυτές. 

Διοικητικές αδυναμίες: Τον ΕΛΤΑ πλέον διοικεί ένα ανομοιογενές σχήμα (9μελες Διοικητικό Συμβούλιο) προερχόμενο από τρία διαφορετικά κόμματα με σοβαρές ιδεολογικές διαφορές, προσεγγίσεις και αφετηρίες, που χθες (απόρριψη επιχειρησιακού σχεδίου) αποδείχτηκε πως ο καθένας εφαρμόζει τη δική του θεώρηση στα επιχειρηματικά σχέδια λειτουργίας του Ταχυδρομείου. 

Συνδικαλιστική πρακτική: Τότε (1998) στο χώρο μας υπήρχε ένα ισχυρό-καταξιωμένο συνδικαλιστικό κίνημα, που ακόμη εμπιστεύονταν οι εργαζόμενοι και που τελικά έχει αποδειχτεί πως με τις παρεμβάσεις του έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή πορεία του ΕΛΤΑ σχεδόν για μια  δεκαετία. Σήμερα το συνδικάτο είναι απαξιωμένο, κατώτερο των περιστάσεων, αναλώνει τη όποια δυναμική του έχει απομείνει σε μη ουσιώδη - το πλείστον ρουσφετολογικά ζητήματα - δρα στο παρασκήνιο και προσπαθώντας να κινηθεί με τη δυναμική του παρελθόντος, πιστεύει αφελώς, πως μπορεί να είναι ο καταλύτης των εξελίξεων.

Εκφράζοντας την παράταξη της ΠΑΚ ΕΛΤΑ κατέθεσα την άποψη μας στη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΟΣΤ την περασμένη Πέμπτη για το νέο «Επιχειρησιακό Σχέδιο». Οι λεπτομέρειες του οποίου, απ’ ότι διαπιστώσαμε, είχαν συμφωνηθεί σε αλλεπάλληλες συναντήσεις ανάμεσα στον Διευθύνοντα Σύμβουλο και την ηγεσία της ΠΟΣΤ τις προηγούμενες ημέρες, εν αγνοία των λοιπών παρατάξεων της ομοσπονδίας.

Πρόκειται για ένα σχέδιο που κατά τη γνώμη μας δεν δίνει προοπτικές βιωσιμότητας και ανάπτυξης στο Ταχυδρομείο. Οι βασικοί του άξονες κινούνται στη κατεύθυνση των περικοπών παντού, ώστε να εξοικονομηθούν τα ποσά που θα καλύψουν τις ζημιές που προβλέπεται να έχει ο Οργανισμός στο τέλος του έτους. Ανεξάρτητα από το γεγονός πως αυτές οι περικοπές θα δημιουργήσουν τεράστια προβλήματα σε όλη τη παραγωγική αλυσίδα (διαλογή-διαβιβάσεις-διανομή) και την εξυπηρέτηση των πολιτών(ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών).

Περίληψη του σας είχαμε παρουσιάσει (εδώ) 

Θα διερωτηθείτε βέβαια πως είναι δυνατόν η ηγεσία του συνδικάτου μας να συμφώνησε σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο που εκτός των περικοπών, σε πολλά σημεία του έρχεται και σε πλήρη αντίθεση με όρους συλλογικών συμβάσεων εργασίας και τον ΓΚΠ ΕΛΤΑ.

Εκτίμηση μας είναι πως κατά στη διάρκεια των μυστικών διαπραγματεύσεων Διοίκησης-ΠΟΣΤ συμφωνήθηκαν και άλλα ζητήματα που αποτελούσαν σημεία τριβής πριν λίγες εβδομάδες.  

Προφανώς, αν χθες περνούσε το επιχειρησιακό σχέδιο, στη συνέχεια είχαν προγραμματίσει να υπέγραφαν την επόμενη εβδομάδα τη νέα συλλογική σύμβαση εργασίας, η οποία εκτός από τις περικοπές που θα περιελάμβανε, θα τροποποιούσε και τους όρους εκείνους που θα εμπόδιζαν την εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου.

Πως αλλιώς να εξηγηθεί το γεγονός,  ενώ είχε αποφασιστεί στο ΔΣ της ΠΟΣΤ και συστάθηκε μια διαπαραταξιακή επιτροπή (οι επικεφαλής όλων των παρατάξεων) που θα διαχειριστεί τις διαπραγματεύσεις για υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας, αυτή συνεδρίασε μόνο μια φορά πριν ένα μήνα και στη συνέχεια η ηγεσία της ΠΟΣΤ έκανε μόνη της τις συζητήσεις.

Το γεγονός πως χθες δεν πέρασε το νέο επιχειρησιακό σχέδιο, δεν σημαίνει και πολλά πράγματα!

Η απόρριψη κατά τη γνώμη μας είναι αποτέλεσμα σκοπιμότητας και όχι ουσίας.

Κάποιοι επέλεξαν να κάνουν επίδειξη δύναμης (και δεν εννοούμε τους εκπροσώπους των εργαζόμενων στο ΔΣ του ΕΛΤΑ, οι οποίοι πιστεύουμε πως το απέρριψαν για ουσιαστικούς λόγους) θέλοντας να δείξουν ποιος είναι το αφεντικό και να στείλουν μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, πως δεν πρόκειται να δεχτούν τετελεσμένα.

Σίγουρα το νέο επιχειρησιακό σχέδιο θα επιστρέψει σε κάποια επόμενη συνεδρίαση του ΔΣ ΕΛΤΑ και μάλλον με σκληρότερους όρους για τους εργαζόμενους.  

Μακάρι να διαψευστούμε!!!