«Ιδρυτική Διακήρυξη Βασικών Αρχών και Στόχων».
Ηταν η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, ένα κείμενο επτά σελίδων και 2.419 λέξεων, και μαζί, η πολιτική πράξη γέννησης του ΠΑΣΟΚ. Κατά πολλούς ήταν και το πολιτικό συμβόλαιο μιας ακήρυχτης κοινωνικής επανάστασης – κατά κάποιους άλλους δεν ήταν παρά η αφετηρία του μεταπολιτευτικού λαϊκισμού.
Ο Ανδρέας… είναι εδώ
Σαράντα τρία χρόνια μετά, το ΠΑΣΟΚ – το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα τουλάχιστον – δεν είναι εδώ. Παραμένει όμως εδώ ο ίδιος ο Ανδρέας, η διακήρυξή του και η πολιτική παρακαταθήκη του. Και αναδεικνύονται σε κομβικό σημείο αναφοράς για την πολιτική πορεία που θα ακολουθήσουν στο εξής κέντρο, κεντροαριστερά και αριστερά.
Το ερώτημα είναι οριζόντιο και τίθεται από τον ΣΥΡΙΖΑ έως το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ και τους «δορυφόρους» του, κεντρώους και φιλελεύθερους: Στον δρόμο του ριζοσπαστικού σοσιαλισμού και του Ανδρέα ή στον δρόμο του αντιλαϊκισμού, των μεταρρυθμίσεων και του – ήπιου ή μη – φιλελευθερισμού;
Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να αρθρογραφήσει σήμερα, επέτειο της 3ης Σεπτέμβρη, για τον Ανδρέα, το πολιτικό του όραμα και τις ομοιότητες του τότε ριζοσπαστικού σοσιαλισμού και του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ είναι ενδεικτική του τερέν στο οποίο θα δοθούν οι πολιτικές και ιδεολογικές μάχες του επόμενου διαστήματος. Και δηλωτική των διλημμάτων που θα τεθούν στη συγκρότηση μετώπων, συμμαχιών και στην αναζήτηση νέων κοινωνικών αναφορών από όλα τα κόμματα που κινούνται στο τόξο από το κέντρο έως την κεντροαριστερά.
Τσίπρας: Ηταν ο Ανδρέας ψεύτης;
Με το άρθρο του στην εφημερίδα Documento υπό τον τίτλο «Ηταν ο Ανδρέας ψεύτης;» ο πρωθυπουργός διαχωρίζει το (έως και «εξτρεμιστικό») ΠΑΣΟΚ του ’74 , της Αλλαγής και του Ανδρέα, από εκείνο των επιγόνων – από το ΠΑΣΟΚ "που στάθηκε ανίκανο να αντισταθεί στην ορμή του νεοφιλελεύθερου ρεύματος" όπως γράφει, από «το ΠΑΣΟΚ του Κωστα Σημίτη και των λεγόμενων εκσυγχρονιστών» και από το "ΠΑΣΟΚ σύμμαχο της σκληρής δεξιάς".
Και αφού επισημαίνει τα πυρά που δεχόταν ο Ανδρέας Παπανδρέου από το κατεστημένο της εποχής ως "λαϊκιστής", "λαοπλάνος", "ψεύτης", "επενδυτής σε απάτες και αυταπάτες", λέει ότι η αλήθεια είναι πως "διέθετε το πολιτικό αισθητήριο να διαγνώσει την ιστορική στιγμή της Μεταπολίτευσης, τα ζητούμενα και τις μεγάλες δυνατότητες που αυτή άνοιγε".
Για να καταλήξει παραπέμποντας στις ομοιότητες του Ανδρέα του ’74 με τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ: "Αν καθαρίσει κανείς", γράφει, "όλη αυτή την καμπάνια από τη γνωστή λάσπη περί λαϊκισμού, δημαγωγίας, ψέματος, που δήθεν αποτελούν κοινό τόπο μεταξύ του "παλιού" ΠΑΣΟΚ και της νέας Αριστεράς, θα καταλάβει ότι πίσω της κρύβεται ο ίδιος μεγάλος φόβος. Ο φόβος του κατεστημένου, των επικυρίαρχων, της διαπλοκής και της επιτροπείας: ο φόβος μην τυχόν και επανέλθουν στο προσκήνιο και την επικαιρότητα των λαϊκών αγώνων τα μεγάλα και διαρκή αιτήματα της εθνικής ανεξαρτησίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας εκείνης που θα επιτρέπει στον λαό πραγματικά να ασκεί εξουσία". Και καταλήγει: "Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται σήμερα ως το κόμμα που έχει ξαναπιάσει το νήμα αυτών των στόχων, τότε η κατηγορία γίνεται δεκτή. Και με υπερηφάνεια".
Στο πολιτικό δια ταύτα, ο Αλέξης Τσίπρας ορίζει, με αυτές τις αναφορές, τα σύνορα ανάμεσα στον ριζοσπαστικό σοσιαλισμό και το θολό κέντρο, πετά ευθέως το γάντι στην κεντροαριστερά και διεκδικεί την πολιτική ηγεμονία στον σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό χώρο.
Οι επίγονοι και η κεντροαριστερά
Στον αντίποδα, οι πολιτικοί επίγονοι του Ανδρέα, εμφανίζονται ανοιχτά διχασμένοι απέναντι στο κληροδότημά του. Την ώρα που η κεντροαριστερά φέρεται να επιχειρεί την ανασύστασή της δια της δημιουργίας του νέου φορέα, οι μισοί εκ των διεκδικητών της ηγεσίας – π.χ. Θεοδωράκης, Καμίνης – αποκηρύσσουν ακόμη και την παραμικρή αναφορά στους όρους και τις αρχές του σοσιαλισμού. Οι εκπρόσωποι, επίσης, του σημιτικού μπλοκ, μετά δυσκολίας αποφεύγουν την δημόσια αποκήρυξη της ανδρεϊκής περιόδου, ενώ ο Ευάγγελος Βενιζέλος «φλερτάρει» ανοιχτά με τον φιλελευθερισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Και την ίδια ώρα, ο Κώστας Λαλιώτης αισθάνεται την ανάγκη να παρέμβει δημοσίως για τρίτη συνεχόμενη φορά μετά από πολύν καιρό και να υποδείξει στους συντρόφους του, σε ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Συμπαράταξη, τον δρόμο της συγκρότησης «Δημοκρατικού και Προοδευτικού πόλου» με αυτόνομη πορεία απέναντι τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στην ΝΔ. Τονίζοντας με έμφαση, στην μακροσκελή δήλωσή του στα «ΝΕΑ», την ανάγκη να υπάρξουν «σαφείς ιδεολογικές και πολιτικές οριοθετήσεις».
Οι εν λόγω οριοθετήσεις, απέναντι εν τέλει στην πολιτική σκιά του Ανδρέα, θα είναι όπως όλα δείχνουν εκείνες που θα καθορίσουν και το πολιτικό τοπίο της επόμενης μέρας…
Πηγή: http://tvxs.gr
